Thời gian gần đây công an Hà Tĩnh đang vào cuộc điều tra nhãn hiệu thuốc tăng cân giả Hoàng Kim Đan. Mặc dù đại lý của Hoàng Kim Đan cung cấp cho PV bản chụp giấy chứng nhận đủ điều kiện Vệ sinh an toàn thực phẩm và khẳng định đây là “giấy lưu hành của sản phẩm. Nhưng chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Tĩnh cho rằng đây chỉ là … giấy tờ giả.
Vạch trần tờ giấy chứng nhận “an toàn thực phẩm” giả
Sau hơn 1 tuần sử dụng sản phẩm tăng cân” HOÀNG KIM ĐAN ” (địa chỉ ghi trên nhãn tại khối 1B – Thị Trấn Nghèn – Can Lộc – Hà Tĩnh ), chị Nguyễn Thị H (28 tuổi, ở tp Ha Long , Quảng Ninh) luôn thấy thèm ngủ, mắc chứng khó tiêu, táo bón triền miên. Chúng tôi đã tiếp tục tìm hiểu thông tin về sản phẩm này.
Thông tin với PV, đại diện Đội Cảnh sát kinh tế Sở Y tế huyện can lộc tỉnh Hà Tĩnh, Phòng Y tế huyện can lộc cho biết, trên địa bàn không có nhà thuốc hay cơ sở sản xuất sản phẩm Đông y nào mang tên ” HOÀNG KIM ĐAN ” và cũng không có cơ sở Đông y ” HOÀNG KIM ĐAN ” nào được cấp phép là Đông y gia truyền.
Thực hư những hộp thuốc được phù phép làm từ nguyên liệu tự nhiên là được nhập khẩu từ trung quốc có những thành phần cực kì độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài cho người tiêu dùng.
Được biết, thành phần chính của thuốc tăng cân là corticoid. Chất này có tác dụng giữ nước và chất khoáng natri trong cơ thể, vì vậy khi uống nhiều thuốc tăng cân sẽ gây ra rối lọan chuyển hóa lipid và làm đọng mỡ (nhiều nhất là vùng mặt, cổ, lưng). Chính sự tích nước tích mỡ làm cho người dùng thấy mình đang tăng cân rõ rệt. Nhưng thực chất là họ đang bị béo phì và teo cơ và đặc biệt có thành phần gây ung thư.
Theo chúng tôi Nguyễn Hữu Trường, Trung tâm Dị ứng – miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, corticoid là loại thuốc độc bảng B, có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm thường được dùng điều trị các bệnh miễn dịch, dị ứng… tuy nhiên lại bị lạm dụng trộn vào . Corticoid mà điển hình ở các dạng biệt dược là dexamethasone, prednisolone hay hydrocortisone thường được dùng để trộn vào các loại thuốc tăng cân, kích thích ăn uống, dù dùng ở liều thấp cũng có hiệu quả tức thì. Thế nhưng hiệu quả này thật ra là “ảo” bởi corticoid chỉ giúp thèm ăn trong giai đoạn đang sử dụng, ngược lại, nếu đột ngột dừng thì cảm giác thèm ăn cũng biến mất ngay tức thì. Bên cạnh đó, corticoid vốn giữ nước nên cho người ta có cảm giác tăng cân.
Trong vai người muốn làm đại lý cho sản phẩm” HOÀNG KIM ĐAN ” chúng tôi tiếp cận (qua mạng) với một người tự xưng là đại lý của sản phẩm này. Người này khẳng định: “Sản phẩm tăng cân là một dạng Thực phẩm chức năng (TPCN),. Sản phẩm tăng cân cô đặc thành dạng viên nén. Các sản phẩm đã được cấp phép lưu hành, có giấy tờ đầy đủ nên không vấn đề gì phải lo”(?).
“Trong thời gian sắp tới, các sản phẩm sẽ có giấy tờ để bán trong các nhà thuốc nên chị yên tâm, Nhà thuốc cũng đang chuyển đăng ký thành công ty, lúc đó các nhà thuốc nhập hàng về bán sẽ có hoá đơn đỏ. Còn hiện giờ, các giấy tờ chứng minh tính an toàn, nguồn gốc xuất xứ và chứng nhận người tiêu dùng… chị có thể bán tốt rồi”, đại lý này nói.
Trước thông tin của “đại lý”, PV đã liên hệ với Chi cục ATVSTP tỉnh Hà Tĩnh. Qua trao đổi, ông Phan Văn Hùng, Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Tĩnh cho biết: “Đơn vị chưa hề cấp chứng nhận cho bất kỳ cơ sở Đông y gia truyền nào trên địa bàn. Bởi với nhiệm vụ và chức năng của đơn vị thì chúng tôi chỉ cấp chứng nhận cho lĩnh vực thực phẩm, thời hạn cấp là 3 năm. Từ hình ảnh của PV cung cấp, cho thấy Giấy chứng nhận này là giả, giả con dấu, giả chữ ký với các lý do sau: Thứ nhất là chữ ký trên hình ảnh này không phải của tôi. Thứ 2, trong khi dấu trên hình ảnh ghi “Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm” thì dấu đóng của Chi cục có dòng chữ đầy đủ là “Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm Hà Tĩnh”. Thứ 3, phông chữ dùng cho chữ ký của tôi, từ trước tới nay là phông chữ thẳng đứng, chứ không in nghiêng như trong hình ảnh này”.
Vi phạm quy định tem nhãn
Để có cái nhìn khách quan hơn, PV đã đưa sản phẩm tăng cân, ” HOÀNG KIM ĐAN ” mà bạn đọc cung cấp, đến Sở Y tế Hà Nội. Bằng trực quan, một cán bộ phòng Quản lý hành nghề y dược tư nhân (Sở Y tế Hà Nội) nhận định: “Với những thông tin được ghi trên nhãn như thành phần, liều lượng, hạn sử dụng, chống chỉ định, người tiêu dùng có thể bị hiểu lầm đây là thuốc, hoặc có thể hiểu là một dạng TPCN, hay là một dạng chế phẩm Đông y Y học cổ truyền (YHCT).
Tuy nhiên, đây không phải là TPCN, không phải là thuốc hay là chế phẩm YHCT. Bởi các điều kiện tối thiểu cho một sản phẩm y dược phải thể hiện được số lưu hành do cơ quan quản lý nhà nước cấp. Ví dụ, TPCN phải có số xác nhận an toàn thực phẩm và xác nhận công bố hợp quy, nếu là thuốc phải có số đăng ký thuốc, nếu là chế phẩm YHCT thì nhà thuốc phải được cấp xác nhận người có bài thuốc Đông y gia truyền”.
Theo cán bộ này, nhãn sản phẩm trên đã vi phạm các quy định ghi nhãn theo Nghị định 43/2017 của Chính phủ và Thông tư số 43/2014 của Bộ Y tế về Quản lý Thực phẩm chức năng, như: Thành phần không rõ hàm lượng, địa chỉ sản xuất không rõ ràng, không ghi dạng bào chế, số đăng ký hoặc giấy phép nhập khẩu, lô sản xuất, điều kiện bảo quản… Nhãn sản phẩm này cũng không thể hiện được đơn vị phân phối ra thị trường, có ngày sản xuất nhưng hạn sử dụng rất chung chung”.
Vị cán bộ phòng Quản lý hành nghề y dược tư nhân còn nói: “Chúng ta không thể biết được rằng, trong viên hoàn này có những thành phần gì? Những thành phần được điểm danh trên nhãn có được bao nhiêu gram? Có chứa thuốc tây và Corticoid để gây tăng cân hay không? Khi tham gia bất cứ lĩnh vực gì cũng phải hiểu luật. Cơ sở nào đang kinh doanh sản phẩm tăng, giảm cân loại này sẽ bị xử lý, xử phạt vì kinh doanh hàng hoá không rõ nguồn gốc, xuất xứ”.
Theo Luật sư Nguyễn Thế Truyền – Giám đốc Công ty Luật hợp danh Thiên Thanh: “Người làm giả và người sử dụng con dấu tài liệu hoặc giấy tờ giả của cơ quan khác, đều được đưa vào tội làm giả con dấu của cơ quan tổ chức. Cụ thể, tại Điều 341, BLHS năm 2015 quy định Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức nêu rõ: Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu, giấy tờ đó thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Ngoài ra, phạm tội có tổ chức, phạm tội 2 lần trở lên hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện phạm tội thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.